ORKWIZ

Najważniejsze efekty badań:

1. Raport - pobierz

2. Instrukcja badań - wersja 1 - pobierz

3. Zestawienie rusztowań zbadanych w województwie mazowieckim (zad.4) - pobierz

4. Zestawienie rusztowań zbadanych w województwie lubelskim (zad.5) - pobierz

5. Zestawienie rusztowań zbadanych w województwie łódzkim (zad.6) - pobierz

6. Zestawienie rusztowań zbadanych w województwie dolnośląskim (zad.7) - pobierz

7. Zestawienie rusztowań zbadanych w pozostałych województwach (zad.8) - pobierz

8. Skrócony opis modelu oceny ryzyka wystąpienia sytuacji potencjalnie wypadkowej na rusztowania z wynikami badań 120 rusztowań - pobierz

9. Materiały konferencyjne z II Konferencji Naukowo-Technicznej Rusztowania - pobierz

W ramach projektu powstał program „Dokumentacja wypadku”. Program wspomaga wypełnianie dokumentacji wypadkowej według stanu prawnego na dzień 30 listopada 2018roku czyli Karty wypadku lub Protokołu wypadku oraz Statystycznej karty wypadku. Dokumenty te zawierają trzy grupy informacji: dane o uczestnikach wypadku, informacje prawne, wymagające znajomości odpowiednich aktów oraz opis samego wypadku. Każda z grup danych jest opisana w programie lub można wybrać odpowiedź z listy. Najbardziej rozbudowaną częścią i najtrudniejszą do wypełnienia jest opis okoliczności wypadku. Ta część może być wypełniania za pomocą trzech metod: opisu bez wspomagania, jako odpowiedzi na pytania lub wypełnianie pól z danymi a tekst jest tworzony przez program. Dwie ostatnie metody zostały opracowane na podstawie analizy protokołów powypadkowych i badań zjawisk, zachodzących na rusztowaniach. Po uzupełnieniu kart programu użytkownik otrzymuje pełną dokumentację, którą w terminach wyznaczonych przepisami powinien wysłać do odpowiednich instytucji. Całe oprogramowanie a w szczególności opis okoliczności wypadku był konsultowany z praktykami, którzy często są zobligowani do sprawdzania tego typu dokumentacji. Korzystanie z programu jest bezpłatne. Warunkiem skorzystania z programu jest przesłanie efektów wypełniania kart programu po usunięciu danych wrażliwych do zespołu badawczego na adres e.blazik@pollub.pl. Zespół prosi o nie usuwanie takich danych jak miejscowość, w której doszło do wypadku, i rok urodzenia osób poszkodowanych. Postępowanie pracodawcy w związku z wypadkiem przy pracy, określa Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków w przy pracy. (Dz.U. z 2009 r. Nr 105, poz. 870). Kolejne kroki postępowania po stwierdzeniu zaistnienia wypadku to: udzielenie pomocy poszkodowanemu, zabezpieczenie miejsca wypadku, wezwanie pomocy, poinformowanie pracodawcy. Następnie pracodawca zawiadamia okręgowego inspektora pracy oraz inne organy administracji państwowej, właściwych ze względu na rodzaj wypadku, oraz tworzy zespół powypadkowy. Zespół powypadkowy przeprowadza postępowanie powypadkowe, mające na celu ustalenie okoliczności wypadku. Właśnie zespół powypadkowy ma obowiązek wypełnić dokumentację powypadkową w ciągu 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku. W celu skorzystania z programu należy pobrać pliki z tego miejsca i zapisać w miejscu docelowym. Program jest „spakowany”, dlatego trzeba go rozpakować do wybranego katalogu. Program można uruchomić poprzez uruchomienie pliku „Dokumentacja wypadku.exe” lub utworzenie skrótu na pulpicie i uruchomienie programu, korzystając z tego skrótu. Jeżeli chcemy utworzyć skrót na pulpicie w systemie operacyjnym Windows, to:

• klikamy prawym klawiszem myszki w ekran,

• z paska, który się rozwinie wybieramy „Nowy”,

• z kolejnego rozwiniętego paska wybiearmy „Skrót”,

• korzystając z przycisku „Przeglądaj” (lub podobnego w zależności od systemu) wskazujemy lokalizację pliku „Dokumentacja wypadku.exe”,

• naciskamy przycisk „Dalej”,

• naciskamy przycisk „Zakończ”.

Podczas uruchamiania programu system może zapytać o zgodę na wpis w rejestrze. Należy wybrać odpowiedź tak. Po uruchomieniu programu wybieramy zakładkę „Karta wypadku” lub „Protokół wypadku”. Przy wyborze zakładki należy kierować się opisami. Podczas wypełnia dokumentów niektóre okienka wymagają przejścia do dodatkowej zakładki, która pojawia po kliknięciu w pole. Dotyczy to opisu wypadku w „Karcie wypadku” i „Protokole wypadku” oraz przyczyn wypadku w „Protokole wypadku”. W takiej sytuacji należy wypełnić dane w dodatkowej zakładce i zatwierdzić. Dane można w każdym momencie poprawić, klikając w pole i wchodząc w odpowiednią zakładkę. W przypadku przerw w pracy nad dokumentacją należy pliki zapisywać. Po wypełnieniu kart należy wybrać polecenie „Utwórz HTML”. Powstanie plik z rozszerzeniem *.htm, który należy otworzyć w przeglądarce internetowej i wydrukować.

Program był wielokrotnie testowany, ale nadal mogą wystąpić błędy. W przypadku problemów z programem można się zwrócić o pomoc, pisząc maila na adres e.blazik@pollub.

W dniach 22-23 listopada 2018 w Słoku k. Bełchatowa odbyła się II Konferencja Naukowa-Techniczna Rusztowania z tematem przewodnim Praktyczne aspekty funkcjonowania rusztowań. Konferencja została zorganizowana przez Polską Izbę Gospodarczą Rusztowań wspólnie z konsorcjum naukowym projektu. W ciągu dwóch dni obrad przedstawiono następujące referaty:

1. Robert Bucoń, Analiza ilościowo-jakościowa rusztowań budowlanych stosowanych w Polsce

2. Bożena Hoła, Anna Hoła, Tomasz Nowobilski, Marek Sawicki, Mariusz Szóstak, Wpływ wybranych czynników na wypadki z udziałem rusztowań budowlanych

3. Krzysztof Czarnocki, Elżbieta Czarnocka, Indywidualna percepcja ryzyka na stanowiskach pracy z wykorzystaniem rusztowań budowlanych

4. Krzysztof Czarnocki, Elżbieta Czarnocka, Damian Być, Eye-tracking w ocenie kultury bezpieczeństwa w przedsiębiorstwie budowlanym

5. Kazimierz Wasilczyk, Dobór sprzętu transportu pionowego wspierającego montaż rusztowań – praktyka

6. Michał Pieńko, Aleksander Robak, Adriana Borowa, Praktyczne metody weryfikacji stanu rusztowań

7. Andrzej Misztela, Badania elementów konstrukcyjnych rusztowań i deskowań w IMBiGS

8. Andrzej Misztela, Nowy program szkolenia monterów rusztowań

9. Agata Czarnigowska, Przepisy a praktyka: czego brakuje naszym rusztowaniom?

10. Ewa Błazik-Borowa, Jarosław Bęc, Tomasz Lipecki, Paulina Jamińska-Gadomska, Wpływ czynników technicznych na bezpieczeństwo i komfort użytkowania rusztowań

11. Iwona Szer, Obciążenia klimatem osób pracujących na rusztowaniach

12. Jacek Szer, Predyktory wystąpienia sytuacji niepożądanej podczas pracy na rusztowaniu

13. Paweł Górski, Świadoma praca na wysokości – jak podnieść jakość szkoleń

14. Anna Rawska-Skotniczny, Elżbieta Nowicka-Słowik, O odbiorach technicznych rusztowań w kontekście uprawnień budowlanych

Problemy przedstawiane w referatach spotkały się z dużym zainteresowaniem a w trakcie konferencji toczyła się burzliwa dyskusja na temat bezpieczeństwa pracy na rusztowaniach. Na podstawie referatów oraz problemów poruszanych na sali konferencyjnej można wyciągnąć następujące wnioski:

1. Rozwój technik budowlanych powoduje, że rusztowania budowlano-montażowe są konstrukcjami coraz wyższymi i mogą mieć skomplikowaną konstrukcję. Dlatego konieczna jest zmiana prawa a właściwie utworzenie zasad prawnych w zakresie funkcjonowania rusztowań, w tym projektowania, odbiorów rusztowań i nadzoru w czasie ich funkcjonowania.

2. Zakres szkoleń, związanych z rusztowaniami (szkolenia monterów, szkolenia do pracy na wysokości, szkolenia z użytkowania środków ochrony indywidualnej, szkolenia stanowiskowe BHP, szkolenia okresowe BHP), powinien być zweryfikowany.

3. Projekty rusztowań powinny podlegać regulacjom, dotyczącym odpowiedzialności projektantów, określającym jakie osoby mogą wykonywać projekty, w odniesieniu do jakich konstrukcji nie trzeba wykonywać projektów i zakresu obliczeń. Poza dotychczasowym uwzględnianiem obciążeń statycznych w stanach granicznych nośności należy również analizować dynamiczne właściwości rusztowań i stany graniczne użytkowania, z tym związane.

4. Rusztowania są środkiem ochrony zbiorowej, ale w trakcie ich montażu i demontażu rusztowań należy stosować środki ochrony indywidulanej. Podobna sytuacja zachodzi, gdy rusztowania nie ma pełnych zabezpieczeń, np. z powodu kształtu obiektu wokół, którego stoi. Obecnie brakuje jednoznacznych wytycznych, do jakich elementów należy wpinać podzespoły łącząco-amortyzujące. Dążenie do zmniejszenia ceny poręczy, a więc zmniejszanie nośności samej poręczy i mocowania do stojaków, niestety prowadzi do tego, że poręcze nie zawsze mogą być wykorzystywane do wpięcie podzespołu łącząco-amortyzującego.

5. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych nakazuje stosowanie e na rusztowaniach instalacji piorunochronnej. Tego typu instalacja zabezpiecza budynek, ale może zagrażać osobom znajdującym się na rusztowaniu, dlatego należy podjąć działania w celu weryfikacji tego przepisu.

6. Rusztowania mają zapewnić bezpieczeństwo pracownikom. W ramach projektu PBS3/A2/19/2015: „Model oceny ryzyka wystąpienia katastrof budowlanych, wypadków i zdarzeń niebezpiecznych na stanowiskach pracy z wykorzystaniem rusztowań budowlanych” ORKWIZ opracowano metodę oceny rusztowania ze względu na ten aspekt. To narzędzie może służyć firmom do poprawy bezpieczeństwa w pracy na rusztowaniach oraz do kontroli rusztowań w trakcie użytkowania.

7. Bezpośrednio z wyników badań w projekcie „Model oceny ryzyka wystąpienia katastrof budowlanych, wypadków i zdarzeń niebezpiecznych na stanowiskach pracy z wykorzystaniem rusztowań budowlanych” można wyciągnąć następujące wnioski:

a. Zaledwie kilka procent spośród badanych rusztowań zostało zmontowanych na podstawie projektu indywidualnego mimo, że w większości przypadków rusztowania nie były rusztowaniami typowymi. Obliczenia statyczno-wytrzymałościowe rusztowań wykazały, że 40% rusztowań nie spełnia warunków stanu granicznego nośności.

b. Dodatkowym obciążeniem pracowników jest dyskomfort użytkowania rusztowania z powodu drgań konstrukcji. Właściwości dynamiczne badanych rusztowań powodują także wzrost wytężenia konstrukcji z powodu oddziaływań dynamicznych. Jest to efekt zarówno nieprawidłowego montażu jak i zmian, jakie zachodzą podczas eksploatacji. Podczas realizacji projektu stwierdzono, że 110 rusztowań ze 120 badanych rusztowań było podatnych na wzbudzenie drgań przez poruszających się pracowników i urządzenia na nich pracujące.

c. Należy wprowadzić badania podłoża gruntowego przed montażem rusztowań. Ze względów praktycznych należałoby to zrobić w odniesieniu do rusztowań o wysokości powyżej 10m.

d. Należy rozpowszechnić wśród monterów praktykę stosowania kotew typu V.

e. Warunki pracy na rusztowaniach związane z klimatem w Polsce są bardzo niekorzystne. Ponieważ nie można uniknąć tych wpływów, to należy przyjrzeć się organizacji pracy na rusztowaniach tak, aby zmniejszyć oddziaływania środowiska na pracowników.

f. Dużym zagrożeniem dla bezpieczeństwa pracowników na rusztowaniach jest ciągła wymiana kadr, wynikająca z sytuacji na rynku pracy.

g. Nienajlepsza jakość kształtowania rusztowań ze względu na przepisy BHP i wygodę użytkowania rusztowania może być wynikiem braków w szkoleniach monterów rusztowań lub zapominaniem wiedzy zdobytej w trakcie szkoleń. Dlatego należałoby się zastanowić nad możliwościami weryfikacji uprawnień monterów.

h. Istnieje możliwość sprawdzania jakości szkoleń stanowiskowych i okresowych BHP poprzez zastosowanie urządzenia Eye-tracker. To urządzenie wskazuje na jakich elementach koncentruje się wzrok pracownika. W wyniku szkolenia powinna nastąpić poprawa koncentracji na polu roboczym.

i. Rusztowania o okresie eksploatacji powyżej 6 miesięcy powinny podlegać kontroli w zakresie: geometrii (inwentaryzacja geodezyjna), jakości podłoża gruntowego (badania sondą dynamiczną lub płytą statyczną), częstości drgań swobodnych (pomiar przyspieszeń).

j. Zespół projektu ORKWIZ może służyć pomocą służbom Państwowej Inspekcji Pracy w ocenie rusztowań w aspekcie bezpieczeństwa.

k. Istnieje konieczność kontynuacji badań, które rozpoczęto w ramach projektu ORKWIZ.